Ortiliya - Borovaya matka

Ortiliya - Borovaya matka

Çoxillik ot bitkisi olub, torpağa sərilmiş yerüstü hissəyə malikdir. Yerüstü hissəsi şaxəlidir, nazikdir, uzunsov-yumurtaşəkillidir, yarpaqlarının düzülüşü növbəlidir, Çiçəkləri xırdadır, ağ-yaşılımtıldır, zınqırovşəkillidir və bitkinin yuxarı hissəsində çətir halında toplanmışlar. Meyvələri kiçikdir, şarşəkilli qutucuqlardır, 4-6 mm ölçüdədir. İyun-iyul aylarında çiçəkləyir.
Yayılması məhduddur, amma çox asanlıqla adi dibçəklərdə əkilib-becərilir.
Müalicə məqsədilə bitkinin ancaq yerüstü hissəsindən istifadə edilir.
Kimyəvi tərkibi. Bitkinin tərkibində kumarinlər, qətran, dubil və acı maddələri, iridoid, monotropein, saponinlər, flavonoidlər, fitohormonlar (fitoestrogen və fitoprogesteron), C vitamini, üzvi turşular (limon və çaxır turşuları), mikroelementlər (sink, titan, dəmir, nikel, mis, maqnezium) və s. birləşmələr var.
Orqanizmə təsiri və tətbiqi. Bitkinin iltihabi prosesə qarşı, sidikqovucu, bakterisid, qanartırıcı, büzüşdürücü (bağırsaq), zəif bəlğəmgətirici, ümummöhkəmləndirici, ödqovucu, dezinfeksiyaedici, antiallergik, şişlərə qarşı, regenerativ və s. təsirləri var.
Təbabətdə bitkidən, əsasən qadın xəstəlikləri (iltihabi mənşəli xəstəliklər, qadın sonsuzluğu, endometrioz, menstrual və hormonal pozuntular, fibroma və miomalar, vaginit, kolpit və s.), bəd və xoş xassəli şişlər, kişi xəstəlikləri (spermatozoid defisiti, libido və s.), şəkərli diabet, böyrəküstü vəzi, qalxanabənzər vəzi mədəaltı vəzi xəstəlikləri və s. xəstəliklərdə istifadə edilir.
İstifadə qaydası.
Qadın xəstəlikləri. Bitkinin yerüstü hissəsindən quru və xırdalanmış halda 1 xörək qaşığı götürüb termosa qoymaq və üzərinə 250 ml qaynar su əlavə edib 3-4 saat saxlamaq, süzmək. Gündə 5-6 dəfə 1 xörək qaşığı qəbul etmək.
Böyrək və sidik yollarının iltihabi xəstəlikləri. Bitkidən 2 xörək qaşığı götürüb 0,5 litr qaynar suya əlavə edib zəif alovda 10 dəq. dəmləmək, soyutmaq, süzmək. Gündə 4 dəfə yeməkdən qabaq 1/4 hissə içmək.

Mənbə Dekorativ Bitkilər Xalq Təbabətində